New Internationalist dergisinden Mónica del Pilar Uribe Marín, Kolombiya’da hükümetle barış müzakerelerini sürdüren Ulusal Kurtuluş Ordusu’nun (ELN) gerilla komutanı ve müzakereci heyetinin lideri olan Pablo Beltrán ile sürece ilişkin bir söyleşi gerçekleştirdi. Mesleği petrol mühendisliği olan ve 1970’lerin ortasından bu yana ELN içinde yer alan Beltrán, 1 Ekim’de başlayan ve 9 Ocak 2018’desona erecek olan karşılıklı ateşkesin sona ermesine kısa bir süre kala müzakerenin gidişatı ve bundan sonraki politik hedef ve çizgilerine dair soruları yanıtladı.

Mónica del Pilar: Bu barış süreci ile önceki girişimler arasındaki fark nedir?

Pablo Beltrán: İlk kez, dört yıllık gizli tartışmalar sürecinde bir gündem oluşturuldu ve bunda iki nokta belirlendi. Birincisi, silahlı isyana sebep olan ekonomik, toplumsal ve siyasi faktörleri ortadan kaldıran dönüşümler olmalı. İkincisi, şiddeti siyasetin dışına çıkarmak. Gerilla örgütü, iktidarı askeri araçlarla elde etme arayışını, rejim ise iktidarını silahla korumayı sonlandıracak.

- Şu anda daha mı hazırsınız?

Evet, çünkü iki yıl önce ELN Ulusal Kongresi bize masaya oturma ve muhatabımızın, yani rejimin barış arzusu olup olmadığını görme talimatını verdi. Diyalog delegasyonumuzun o zaman aldığı talimat, masayı hiçbir zaman terk etmememiz gerektiği şeklindeydi.

- Hükümetle müzakerede en zor konular neler?

Hükümet üyeleri tek taraflı taleplerde bulunuyor ve bir şeyleri dayatmaya çalışıyor. Emir almaya değil, müzakereye geldiğimizi söylüyoruz. Bu durum görüşmeleri kriz süreçlerine sokuyor. Sonrasında çözüm bulmaya çalışıyor ve yeniden başlıyoruz.

- Bu müzakerelerde sivil toplumun önemli olduğu konusunda diretiyorsunuz. Katılım nasıl gerçekleşiyor?

İnsanlara ne şekilde katılabilecekleri, deneyimlerinin neler olduğu sorularak başlıyor. Daha sonra teşhis, ihtiyaç duyulan değişimlere ilişkin sonuçlara ulaşma amacıyla Kolombiya demokrasisini inceleme evresine giriyor.

Hükümet, bu sürecin devam edebileceğini ancak bağlayıcı olmadığını belirtti. Bize göre ise bağlayıcı. Kolombiya’da nelerin değişmesi gerektiğine dair büyük bir ulusal diyaloga herkesi dâhil eder ve sonrasında onların söylediklerini dikkate almazsak bu, süreci gülünç duruma düşürür.

- FARC’ın tasfiyesine, hükümetin oyalamacılığı ve taahhütlere uymaması eşlik etti. Bu senaryo ile hevesiniz kırılmıyor mu?

FARC, barış sürecine “evet” diyerek net bir siyasi karar aldı ve hükümet de bu şekilde yanıt verdi. Bu, gelecek için iyiye işaret değil. Bu bize, rejimin süreci ileri taşıma arzusu konusunda yeterince birleşmiş olmadığını gösteriyor. Tabii bu bizim içimize büyük şüpheler yaratıyor. Sözden çok eyleme güvenmemizin nedeni bu.

- Tasfiye olan gerillaların öldürülmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?

Yasal siyaset yapmaya çalışan insanlara saldırmak, barış anlaşmalarını engellemenin ve insanları öz savunma doğrultusunda hareket etmeye itmenin bir yolu.

- ELN’nin ve devletin mağdurları için nasıl telâfiler uygundur?

Mağdurların hakları garanti altına alınmalı; gerçek ortaya çıkarılmalı; sorumluluklar kabullenilmeli ve pişmanlık ifade edilmeli. Herkes “Bunu bir daha yapmayacağım” demeli. Bu temelde, savaş süresince gerçekleşenin tekrar edilmeyeceğine dair bir garanti var. Bu, mağdurlar için telafinin vazgeçilmez temelidir.

- Bir anlaşmaya varmanız halinde bu nasıl desteklenmeli?

Halkın katılımı sürecin sonunda değil, başından gerçekleşmeli. Halk planlamada, sorunların analizinde ve ihtiyaç duyulan değişikliklerde katkı sahibi olmalı ve bundan çıkan sonuçlara bağlı olmalı.

- ELN’nin uyuşturucu ticaretiyle nasıl bağlantıları var?

1980’lerden bu yana ELN kongrelerinin tamamı uyuşturucu ticaretini kategorik olarak reddetmeye taahhüt etmiştir. İllegal bitkilerin yetiştirildiği bütün alanlarda bu sürmektedir. Tüccarlardan bir vergi alıyoruz ancak mafya ya da kartellerle hiçbir ilişkimiz yok.

- ELN barışı istiyor mu?

Kolombiya’nın barış içinde olmasının yollarını aramaya devam etmemiz gerektiğine ve iktidar mücadelesinin, şiddete başvurulmaksızın devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Bundaki ısrarımız sürecek.

- ELN, FARC ile aynı şeyi yapıp kendi siyasi partisini kuracak mı?

Biz daha çok doğrudan katılıma dayalı demokrasinin örneklerinin inşasıyla ilgileniyoruz. Ancak partileri veya siyasi hareketleri temel alan bir mücadeleyi de reddetmiyoruz. Onları destekliyoruz. Bu hat ile mutabıkız fakat siyasi mücadeleye devam etmenin yegâne yolu bu değil.

- Siz ve ELN ne gibi hatalar yaptınız?

Bizim başlangıçtaki büyük hatamız, küçük bir gurubun devrimi gerçekleştireceğini düşünmek ve kendisi de mücadele eden sıradan insana değer vermemekti. Elde edilen en önemli değişimler onların baskıları vasıtasıyla gerçekleşti. Bu tutumun ELN’de günümüzde devam ettiğini düşünmüyorum.

Benim kendi hatalarım kendine aşırı güvenden kaynaklandı. Belki de yaptığımız şeye fazlasıyla inanmış durumdayım. Nasıl dinleyeceğimi bilirim ama böylesi bir köklü inanç çok sıklıkla başkalarını dinlemenizi güçleştirir.

- Sizce, nasıl bir hükümet halk için “iyi hükümet” olabilmeye en yakındır?

Bunu söylemek çok zor. İyi bir hükümet halkın katıldığı, toplumun basınç uyguladığı ve denetlediği ve sadece idareden sorumlu olmayan hükümettir.

- Donald Trump hakkında ne düşünüyorsunuz?

Bir imparatorluğun krizde olduğunu ifadesi olduğunu düşünüyorum. Onun çözüm olduğunu kastetmiyorum. Mevcudiyeti, ABD’nin ne kadar krizde olduğunun ölçüsü.

- Peki Beşar Esad?

NATO çevresinde öbeklenmiş Batılı güçler, kötü olsun ya da olmasın, Suriye devlet başkanına karşı savaşacaklar. Bu tamamen petrol kaynaklarına hâkimiyetle ilişkili. Bu onların ayıbıdır, petrol için savaşıyorlar.

- Nicolás Maduro ve medya savaşı?

Savaş, Chavistaları iktidardan uzaklaştırmak ve her şeyi, sahip oldukları dünyanın en büyük petrol rezervini oluşturan 300 milyar varil petrolden daha iyi pay alabilmek doğrultusunda 100 yıl önce olduğu hale döndürmek için.

Savaşın bir parçası da medya. Maduro ve devrimciler hatalar yaptılar. Şiddet kullanan aşırı sağ muhalefet de hatalar yaptı ancak yıllardan beri ABD’den hatırı sayılır düzeyde kaynak temin ettiler. Hâkimiyeti yeniden alırlarsa tekrar aynı şeyi yapacaklar. Venezuela halkının dış müdahale olmaksızın barışçıl biçimde zorluklarının, çelişkilerinin çaresine bakabilmesini umuyoruz.


https://newint.org/features/2017/12/01/eln-interview-colombia adresinde yayımlanan söyleşiden çevrilmiştir.

Çeviri: Gerçeğin Günlüğü

Gerçeğin Günlüğü'nü Facebook üzerinden takip etmek için buraya tıklayınız