Altıncı Bölüm:
1907-1914: Devrim Yavaş İlerliyor, Jaurès Öldürüldü, Büyük Savaş Geliyor
Lenin’in izini Londra, Brüksel, Cenevre, Paris ve Prag’da
takip ediyoruz. Rotasını değiştirmiyor: bir devrim gerçekleştirmek, hem de
muzaffer bir devrim. Yine de büyük savaş zamanıdır. Jean Jaurès suikasta uğrar.
1907 yılındayız. Menşevikler, rejim tarafından önerilen
göreceli açılımın ele geçirilmesi gereken bir fırsat olduğu görüşündedir. Şu
anda kurumsal bir gedik açılmıştır: içeri dalmaları gerekmektedir. Troçki,
onların görüşünü paylaşmaz ve Bolşeviklerin giderek cesaretlendiğini kabul
eder. Lenin kovalanmış, bitkin ve gergindir; bir süre İsveç’te dinlenecektir.
Arkadaşı onu dünyadan kopmuş olarak tanımlar. Bolşevikler yine yaklaşan
seçimleri boykot etmeye karar verir ve yine azınlıkta kalan Lenin buna karşı
çıkar. Rus adası Kronstadt’ta denizciler isyan eder; hemen bastırılırlar.
Lenin Londra’dan geçerken, bu kez bir siyaset felsefesi
eseri olan Materyalizm ve Ampiryokritisizm üzerinde çalışır. Onun izini Brüksel’e,
Cenevre’ye, Paris’e kadar takip ederiz. Fransa’nın başkentinde geçirdiği günler
canını sıkar. Nadezhda Krupskaya, “İlyiç o günlere hep ağır bir duyguyla baktı”
diye yazacaktır. Söz konusu eser Mayıs 1909’da yayımlanır ve Plehanov onu
küçümser. Rusya’da Sosyal Demokrat İşçi Partisi üzücü bir durumdadır.
Bolşevikler, Lenin'in aktif olarak katkıda bulunduğu yeni bir dergi çıkarırlar.
Inessa Armand, militan Marksist feminist, bir opera sanatçısı ve bir aktörün
kızı; Fransızca konuşan devrimci (“çok duru bir Fransızca” diyecektir Marcel
Cachin), “Moğol gözlerini ondan alamaz”. Bundan böyle onun yanında
çalışacaktır. Birliktelikleri gizli kalacaktır. 1910’un sonunda Tolstoy ölür -iki
yıl önce Lenin onun “kapitalist sömürüyü acımasızca eleştirmesini, hükümet zorbalıklarını,
saçma mahkemeleri ve devlet yönetimini teşhir etmesini” selamlarken, “şiddetle
‘kötülüğe karşı direnme’ vaazı veren bir çatlak” olarak kaldığı için onu ayıplamıştı.
Gösteriler, yeni işçi grevlerinin arka planında patlar. Haziran 1911’de Lenin,
Seine-et-Oise’da kadrolar için bir okul açar. Eğitim yoğundur. Partinin
kontrolünü ele geçirmelidir. Yarı anarşist, yarı Blanquist olan Menşevik Martov,
Leninist hizbe karşı gürler; Rosa Luxemburg ona bir dövüş horozu, bir bölücü,
bir provokatör ve bir ayrılıkçı olarak davranır.
1912'nin başında Lenin, Prag’da bir konferans düzenler. Amacı
nedir? Partiyi yeniden canlandırmak. Onun gözünde toplantı başarılıdır. Ancak
çok geçmeden örgütlenme eksikliği yüzünden hayal kırıklığına uğrar. Muhalifleri,
onun partiyi köşeye sıkıştırma çabalarını lanetler, Troçki birleştirmeye
çalışır ve Lenin de Troçki’yi lanetler. Lenin yoluna devam eder: bir devrim
gerçekleştirin, muzaffer bir devrim ve legalist bir mutasyon üzerine bahis
oynamayı bırakın. Rusya’daki kışkırtma devam eder. Lenin, Krupskaya ve iki
yoldaşı Kraków'dan çok uzak olmayan bir yere yerleşirler. Prava (Gerçek) adlı
yeni bir hukuk dergisi kurmuşlardır. Rusya sınırında Lenin sakinleşmiştir.
Ülkesinde artık 700 binden fazla grevci işçi vardır. Duma’daki birkaç Bolşevik
milletvekili grev çağrısı yapar ama Menşevik meslektaşları tarafından hemen reddedilirler.
Prava’nın genel yayın yönetmeni Stalin, Lenin’in en keskin yazılarını
sansürler. Yazışmalarında Lenin ona “zavallı bir korkak” diyecektir. Yüce iktidar yayımlanmasını yasaklar.
Beş parasız, Inessa Armand’dan yeni ayrılmış, İkinci Enternasyonal’den
tecrit edilmiş ve acı çeken karısının başucundaki adamımız yorgun düşmüştür.
1914 yazı gelir ve onunla birlikte Saint-Petersburg’da yeni bir grev başlar. Bu,
devrimin gelişi olabilir mi? Hayır, şimdilik sadece savaş. Avusturyalı Franz
Ferdinand bir cesetten başka bir şey değildir. Belgrad az önce bombalandı.
Rusya’da genel zorunlu askerlik kararı alındı. Sonra Avusturya-Macaristan’da.
Sonra Belçika’da. 31 Temmuz’da Jaures, Montmartre Sokağı’nda yemek yerken
vuruldu. Beynine bir kurşun. Sosyalistin savaşa karşı olduğunu biliyoruz;
barışın sesi onunla birlikte gümbürtüye gidiyor gibi görünüyor. “Politik olarak
ondan çok uzaktaydım. Ama insan, onun güçlü kişiliğinin çekimini hissetmeden
edemiyordu” diye yazıyor Troçki “Hayatım”da. İki ay sonra Lenin, Bern’e taşınır.
https://www.versobooks.com/en-gb/blogs/news/the-novel-of-lenin-chapter-six
adresinde yayımlanan ve Fransızca orijinalinden Patrick Lyons tarafından
çevrilen metinden Türkçeye çevrilmiştir.
Bir önceki bölüm olan “Lenin Romanı-Beşinci Bölüm: Ayaklanma Başlıyor,
Sovyetlerin Rolü, Baskı (1904-1907)”yı okumak için buraya
tıklayınız.
Çeviri: Gerçeğin Günlüğü
Gerçeğin Günlüğü’nü Facebook üzerinden takip etmek için buraya, Twitter üzerinden takip etmek için buraya, blogun Telegram kanalını takip etmek için ise bu bağlantıya tıklayınız.