Daha önce tam 7 kez ABD tarafından işgal edilen Orta Amerika ülkelerinden Honduras, bu kez de düzenlenen darbeyle dünya gündemine geldi. Ülkede devrik Devlet Başkanı Jose Manuel Zelaya darbeciler tarafından Kosta Rika’ya sürülürken, yerine ise “de facto” bir biçimde sermaye çevrelerinin muhafazakar destekçisi olan Roberto Micheletti getirildi. Ülkede binlerce kişi sokaklara çıkarken devlet televizyonu buna dair hiçbir haber vermiyor, yabancı yayın organlarının haber vermeleri de engelleniyor. Olayların kökeninde ise Devlet Başkanı Zelaya’nın 28 Haziran tarihinde düzenlemek istediği ve Kasım ayında düzenlenecek seçimlerde yeni bir anayasa oluşturulması yolunda bir kurucu meclis seçiminin de yapılıp yapılmaması sorusunu içeren referandum yatıyor. Honduras Yüksek Mahkemesi, söz konusu referandumu geçen hafta verdiği kararla “yasadışı” ilan ederken, silahlı kuvvetler komutanı Romeo Vásquez Velásquez de seçim sandıklarını dağıtmayı reddetti. Bunun üzerine 25 Haziran günü Velásquez’i görevden alan Zelaya, ülkedeki demokratik kitle örgülerini de yanına alarak 15 bin seçim sandığını temin etme çabasına girişti. Ancak Savunma Bakanı Ángel Edmundo Orellana, Velásquez ile dayanışma amacıyla istifa etti ve askerler sokağa çıktı. Gelişmelerin ardından acil bir oturum yapan Amerikan Devletleri Örgütü giderek bozulan durumun değerlendirilmesi çağrısında bulundu. Zelaya ise Ulusal Kongre’nin, Yüksek Mahkeme’nin, başlıca partilerin çoğunluğunun, ticaret odasının ve Katolik Kilisesi’nin muhalefetine rağmen kararından dönmedi ve halk tabanından aldığı destekle bağlayıcı olmayan referandumu gerçekleştirmeye karar verdi. Ancak Zelaya’nın bu kararından bir gün sonra darbe gerçekleşti.

Darbenin ardından yemin ederek göreve başlayan Roberto Micheletti ise göreve bir darbeyle gelmediğini ve Zelaya’nın istifa ettiğini iddia ederek, “Bu göreve kesinlikle yasal olan bir geçiş süreciyle geldim” dedi. 11 Nisan 2002’de Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’e karşı gerçekleştirilen darbe sonrasında Venezüella Ticaret Odası Başkanı Pedro Carmona’nın Chavez’in yerine geçmesi gibi Micheletti de salonda alkışlandı, sokakta protesto edildi. Ancak Carmona’dan farklı biçimde, ABD de dahil hiçbir devlet Micheletti’nin hükümetini tanımadı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı Miguel d'Escoto Brockmann, Honduras ordusunun müdahalesini bir “suç eylemi” olarak nitelerken, cunta hükümetinin hiçbir devlet tarafından tanınmamasına rağmen bazı uluslararası medya kuruluşları Micheletti’yi başkanmış gibi tanıtmaktan geri kalmadı. CNN web sayfasında kendisiyle yapılan bir röportaj yayımlanan Venezüella’nın muhafazakar eski büyükelçisi Diego Arria, darbeyi kınamazken Zelaya’yı “Honduras anayasasına karşı bir darbe denemesinde bulunmakla” suçladı.

Pazar günü yapılması planlanan referandum, muhalifleri tarafından Zelaya’nın gelecek senenin başlarında dolacak olan görev süresini uzatmak yolunda yeniden seçilmesinin önündeki dönem sınırlamasını kaldırmak amacı taşıyormuş gibi gösterilse de, esas amacın Venezüella benzeri bir Kurucu Meclis kurma yolunda bir adım atmak olduğu ve referandumda Zelaya’nın yeniden seçimine dair hiçbir sorunun sorulmayacağı belirtiliyor.

Ülkede halk protesto amacıyla sokakları doldururken TeleSUR’a konuşan sendika liderlerinden Ángel Alvarado emekçilere darbeye karşı genel grev çağrısında bulundu. Düzenlenen genel greve ve başkanlık sarayı önündeki protesto gösterisine katılım ağır silahlı askerlerin varlığına rağmen yüksek olurken, TeleSUR kanalı askerlerin silah kullandığı, olaylarda 23 kişinin yaralandığı ve bir muhabirlerinin de askerlerin silahlarından çıkan plastik mermiyle yaralandığı haberini verdi. Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega ise darbenin ardından ülkesi ile Honduras arasındaki sınırın Honduras ordusu tarafından kapatıldığını açıkladı.

İki piyade taburu darbecilerden koptu

Bu arada Es Lo de Menos radyosunun haberine göre Dördüncü Piyade Taburu ve Onuncu Piyade Taburu, Honduras’taki darbecilerle bağlarını kopardı. Ülkenin en büyük toplumsal örgütü olan ve darbe sonrasında ülkedeki otoyolları başarıyla bloke eden uluslararası köylü hareketi Via Campesina’nın lideri Rafael Alegria, Alba TV’ye yaptığı açıklamada halk direnişinin ülkenin tamamında yükseldiğini ifade ederek, “Ülkedeki tüm otoyollar bloke edilmiş durumda. Dördüncü Piyade Taburu da artık Roberto Micheletti’nin emirlerine uymayacak” diye konuştu. Radio Mundial’e konuşan Honduras Halk Birliği Bloku’ndan Angel Alvarado ise şunları söyledi: “İki piyade taburu Roberto Micheletti’nin gayri meşru hükümetine karşı ayaklandı. Bu taburlar, ikisi de Atlántida eyaletinde bağlı olan Tela şehrindeki Dördüncü Piyade Taburu ve La Ceiba şehrindeki Onuncu Piyade Taburu.”

TeleSUR da, muhabirlerinin Associated Press muhabiri ile birlikte darbeciler tarafından gözaltına alındığı haberini verdi.

http://upsidedownworld.org/main/content/view/1938/1/ , http://narcosphere.narconews.com/notebook/al-giordano/2009/06/reports-two-military-battalions-turn-against-honduras-coup-regime ve http://narcosphere.narconews.com/notebook/kristin-bricker/2009/06/honduras-first-full-day-under-coup-rule adreslerinde yayımlanan haberlerden yararlanılarak oluşturulmuştur.