El Salvador’un orta kesimlerinde geçtiğimiz yılın ikinci yarısında madencilik karşıtı mücadelede yer alan üç kişi öldürüldü. Polis cinayetleri soruşturuyor. Şuana kadar tutuklanan yok ancak bölge sakinleri bölgedeki bir altın madeni ile aktivistlerin katilleri arasında olası bir bağlantı konusunda suçlamada bulunuyor.

Kanadalı Pacific Rim madencilik şirketinin yerel şirketi, Cabañas bölgesindeki El Dorado Madeni’nde 2002 yılında maden arama çalışmalarına başlamış. O günden beri çevreciler, dini gruplar, insan hakları grupları ve halk, altın elde etme sürecinde siyanür kullanılmasından dolayı sağlıklarına ve çevreye zarar gelmesi endişesiyle madeni bölgeyi terk etmeye zorluyor.

2008 yılının Aralık ayında, seçimlerin hemen öncesinde El Salvador hükümeti Pacific Rim’in madende sondaj yapma hakkını elinden aldı. O zamanki Devlet Başkanı Antonio Saca, başında olduğu muhafazakar Cumhuriyetçi Ulusal İttifak hükümetinin yerini koruması için oyları kazanması doğrultusundaki başarısız çabanın ardından ise şirkete tekrar izin verdi.

Şirket, konuyu Dünya Bankası’nın Washington merkezli anlaşmazlık mahkemesi olan Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi’ne (ICSID) taşıdı ve ellerinden alınan sondaj izninden doğan kayıpları nedeniyle 70 milyon dolar talep etti.

Geçen Haziran ayında görevi devralan ve El Salvador’daki ilk solcu hükümeti kuran olan Devlet Başkanı Mauricio Funes de şirketin sondaj iznini elinden aldı.

Pacific Rim, 1.4 milyon ons altın barındırdığı söylenen madence sondaj yapmasına yeşil ışık yakılması için ısrar etmeye devam ederken, üç aktivist de öldürüldü.

Öldürülenlerden birincisi 33 yaşındaki Marcelo Rivera Moreno’ydu. San Isidro Cabañas Birliğinin Dostları üyesi ve madencilere karşı sesi en çok yükselten aktivistlerden olan Moreno kayboldu ve 12 gün sonra, 30 Haziran’da bir kuyuda ölü bulundu.

Rivera Moreno ile ilişkisi olmayan ve Cabañas Çevre Komitesi üyesi olan 53 yaşındaki Ramiro Rivera Gómez, 20 Aralık’ta bir köy yolunda pikabı ile seyahat ederken M16 silahlarla açılan ateş sonucunda hayatını kaybetti. Rivera Gómez, Ağustos ayındaki bir suikast girişiminin ardından iki resmi polis korumasıyla gezmeye başlamıştı, ancak polisler de Gómez’i koruyamadı.

Gómez ile aynı komitenin üyesi olan 32 yaşındaki Dora Alicia Sorto ise 26 Aralık’ta, nehirde çamaşır yıkadıktan sonra evine dönerken başından vurularak öldürüldü. Sorto 8 aylık hamileydi ve iki yaşındaki oğlu da saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

Çevreciler ve bölge halkı, şirketin aktivistleri susturmak için başlattığı bir terör kampanyası dahilinde saldırıları desteklediğini söylüyor, fakat şuana dek buna dair esaslı bir delil bulunabilmiş değil.

Şiddet, madenin gelişiyle arttı

8 Ocak’ta kurbanların anısına düzenlenen bir toplantıda Latinamerica Press’e konuşan Salvador Uygulamalı Teknoloji Merkezi Müdürü Ricardo Navarro, yaşananların aşırı düzeylere eriştiğini belirterek, “Cabañas’ta şimdiden gerçek çevre şehitlerimiz var ve ben kendi adıma şirketin ahlaken sorumlu olduğuna inanıyorum. Bana göre bu şirket başkanının cinayet emri verip vermediğiyle ilgili değil, buraya altın ve gümüşü almaya geldiler ve şiddet iklimini yaratanlar onlar” dedi.

Polis rakamlarına göre 100 binde 52 oranında öldürülme rakamlarına sahip olan ve ülkenin geri kalanına göre daha barışçıl bilinen bölgede, şirket geldiğinden beri bir cinayet ve şiddet dalgası yayılmış.

Ulusal polis, ölüm olaylarını başlangıçta yerel anlaşmazlıklara dayandırmış ancak söz konusu iddia bu teoriyi Pacific Rim’in olaylardaki olası rolünü gölgelemek amaçlı bir sis perdesi olarak gören aktivistler ile bölge halkı tarafından reddedilmiş.

Latinamerica Press’e konuşan polis kuvvetlerinin müdür yardımcısı Howard Cotto, poliisn tüm olasılıkları hesaba kattığını ve şirketin ilişkili olma ihtimalini de göz ardı etmediklerini belirterek, “Cinayetlerin gerçekleşmesindeki gerekçelerin madencilikle ilgili olduğunu ya da olmadığını iddia etsek bile, açık olan şu ki Pacific Rim’in maden arama faaliyetine başladığı her yerde yüksek düzeylerde çatışma görülmüş. Ancak kurum olarak elimizde henüz kanıtımız bulunmazken böyle olup olmadığını söyleme hakkımız yok” ifadelerini kullandı.

6 Ocak’ta Real News Network’ten Jesse Freeston ile konuşan Pacific Rim Yönetim Kurulu Başkanı Tom Shrake, şirket ile cinayetler arasında herhangi bir bağlantı olduğun reddetti ve bçlge halkı arasındaki anlaşmazlıklarsın geçmişinin şirketin gelmesinin çok daha öncesine dayandığını iddia etti.

2008 finansal krizini takiben altın fiyatının 1200 doların üzerine çıkması Orta Amerika’da yasadışı satın almaları ve altın hummasını ateşledi.

lorián Erzinger, Luis González ve Ángel M. Ibarra, “Altının Karanlık Yüzü: El Salvador’da Madenciliğin Etkisi” isimli kitaplarında ülkede 2006 yılından beri 29 maden arama projesinin faaliyette olduğuna ve 25’inin 11 çokuluslu şirket tarafından çalıştırılacağına, 160 milyon litreden fazla su kullanıldığına, 12 milyon ons altın ve 78 milyon ons gümüş elde etmek için 160 milyon litre su ve 950 bin kilo siyanür kullanılacağına işaret ediyor.



http://www.lapress.org/articles.asp?item=1&art=6050 adresine yayımlanan haberden çevrilmiştir.