10 yıldan fazla bir süredir, özellikle de 2001’deki ekonomik çöküşten sonra yüzlerce Arjantin fabrikası kapılarını kapatarak işçileri kapı dışarı etti. Kimileri başka bir iş ararken kimileri de iş ortamını geliştirmeyi bekledi. Bununla birlikte küçük bir azınlık ise sahipleri tarafından tek edilmiş fabrikalarını yönetimlerini devraldı ve yeni işlere başlayarak “kurtarılmış fabrikalar” olarak bilinen şeyleri meydana getirdi. Hotel Bauen çalışanları da bu fenomenin parçası.

1978 yılında, Arjantin 1976-1983 yılları arasında süren askeri diktatörlük altındayken Dünya Futbol Şampiyonası’na ev sahipliği yaptığında rejim ile sıkı bağları olan bir işadamı olan Marcelo Iurcovich devletin Ulusal Kalkınma Bankası’ndan hiçbir zaman geri ödenmeyecek bir kredi alarak oteli inşa etmiş. Otel ismini Buenos Aires Una Empresa Nacional’in (Buenos Aires: Ulusal Bir Şirket) baş harflerinden almış. Bauen iflas etmiş ve krizin ortasında, Aralık 2001’de Şilili bir gruba satıldıktan sonra kapanmış. Ancak otelin işten kovulan 100’den fazla çalışanı vazgeçmemiş. LatinAmerica Press muhabiri Paolo Moiola, Bauen çalışanlarından Marcelo Ruarte ile bir söyleşi gerçekleştirdi:

Girişte Bauen’in yeniden doğuşunu kutlayan bir tabela var. Ama bu tabela başta farklıydı.

Bauen, 1978 Dünya Kupası sırasında diktatörlük tarafından kurulmuş. Bu spor etkinliği askeri cuntanın halka baskıyı ve işkenceyi unutturma stratejisinin bir parçasıydı.

Otel tarihinde birçok dramatik an mevcut.

Otel 28 Aralık 2001’de kapatıldığında ben 21 yıldan beri Bauen’de çalışıyordum. 21 Mart 2003’ten bu yana oteli sloganı “işgal et, diren, üret” olan Ulusal Kurtarılmış Fabrikalar Hareketi’nin desteğiyle işgal altında tutuyoruz. Bu çok zor. Hiçbirimiz aktivist / eylemci değildik. Dış kaynaklı mekanizmaların mahkumlarıydık: neoliberalizm, küreselleşme ve patronlarımızın körü körüne benimsediği vahşi ve zalim politika.

Bugün Bauen ortaklığında 150 kişi çalışıyor. Bu, sizin gururla söylediğiniz gibi “patronsuz bir iş”. İşçiler nasıl anlaşabiliyor?

Her şey işlemiyor. Toplantılarda “Ben bunun şefiyim” diyen bazı yoldaşlar oluyor. Bazı diğerleri günlük olarak işlerini yapmıyor ve iş arkadaşları onların yerine çalışmak zorunda kalıyor.

Bu neden oluyor? Bu durum bazılarında yerleşmiş olan bir çalışma kültürü problemi. Onlara göre patronlar olmadan hiçbir şey yapılamaz. Ancak Bauen, iyi niyet olursa sermaye bile olmanda ne yapılabileceğinin kanıtı. Şu sıralar –sadece Arjantin’den bahsetmiyorum- başarılı olmanın başka bir yolu yok.

Bauen’in yaklaşık 200 odası ve 500 yatağı var. Otel, sektörde rekabet edebilir hale gelecek mi?

Buenos Aires’le sınırlı bu büyük otelin başka bir tasavvur ve amacı var. Biz kurtarılmış bir şirket olarak hikâyemize ilgi çekmeliyiz.

Arjantin’de 200’den fazla kurtarılmış işletme var. Bunun bir başarı hikâyesi olduğunu söyleyebilir miyiz?

Bizim açımızdan iyi gidiyor ancak bütün kurtarılmış işletmeler için durum aynı değil. Ürün üreten bir işletme hammadde bedeli ödemeli ve kapitalist pazarda kredi almak kolay değil. Başka bir ekonomi yaratmayı denememizin nedeni bu: insanlık onuruna saygılı bir dayanışma ekonomisi. Bu bazılarının düşündüğü gibi yoksul halk ekonomisi değil.

Bauen, başka işçiler için bir referans noktası.

Evet, onlara yardımcı olmayı deniyoruz. Örneğin bir yoldaş gelip “Ücretimizi ödemiyorlar”, “Üretim araçlarımızı götürmeyi deniyorlar” dediğinde “Makinelere el koyun” önerisinde bulunuyoruz, çünkü bazen acil ve somut bir çözümünüz olabilir, çünkü siyasetçi bürokrasisi ya da sendikacı karmaşıklığınız yoktur.

İşgallerden ve kamulaştırmalardan bahsettiğiniz zaman genelde özel mülkiyeti koruyan kanunla çatışma riskiniz var. Bu sorun oluyor mu?

Gerçekten de biz binanın mülk sahipleri değiliz; kanunlara göre yasadışı biçimde buradayız. Bu nedenle devletten binanın sahibi olmasını ve kendi projelerimize devam etmemize izin vermesini istedik. Milyon dolarlar yatırdık ve işçi meclisinde bazıları her aman şunu soruyor: “Neden bizim olmayan bir tesise yatırım yapmaya devam ediyoruz?” Örneğin şu anda havuzu ve metalden yapılmasından dolayı paslanan binanın dış cephesini elden geçiriyoruz.

Temmuz 2007’de mahkeme sizin lehinizde karar vermedi. Bu hayal kırıklığını nasıl açıklıyorsunuz?

Bauen davasına bakan Yargıç Paula Hualde özel mülkiyete mutlak atıfta bulundu. Yasaya göre binanın sahibi Mercoteles (Arjantinli turizm şirketi – ç.n.). Mercoteles’in oteli devletten aldığı parayla, suistimal ve ahlaksızlıkla inşa etmiş olması mahkemenin umurunda değil. Biz çalışma hakkıyla (Arjantin anayasasının maddesi) karşılık verdik.

http://www.lapress.org/articles.asp?art=5858 adresinde yayımlanan söyleşiden çevrilmiştir.